εκεί που η αγορά συναντά την ιστορία
Το Ρέθυμνο
στο χρόνο
Το Ρέθυμνο έχει μια πλούσια ιστορία που χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πίσω. Παραθέτουμε μια συνοπτική επισκόπηση της ιστορίας του Ρεθύμνου, η πόλη έχει μακρά και ενδιαφέρουσα ιστορία που μπορεί και πρέπει να εξερευνηθεί με περισσότερες λεπτομέρειες.
ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ
6000 π.Χ. - 2600 π.Χ
Νεολιθικά Χρόνια
2600 π.Χ. - 1100 π.Χ
Μινωική περίοδος
500 π.Χ. - 330 π.Χ. Κλασικοί και 330 π.Χ. - 67 π.Χ. Ελληνιστικοί χρόνοι
1204
1211
Ενετοκρατία
1646 - 1897
Οθωμανική Κατοχή
1896 - 1913
Κρητική Πολιτεία
1913
Ένωση με την Ελλάδα
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
η Μάχη του Ρεθύμνου
Η μακρά ιστορία του Ρεθύμνου ανάγεται στα νεολιθικά χρόνια, όπου μια πληθώρα αρχαιολογικών ευρημάτων, συμπεριλαμβανομένων νομισμάτων, πινακίδων και γραπτών αρχαίων ιστορικών, μαρτυρούν την ύπαρξη ανθρώπινης ζωής κατά τη νεολιθική περίοδο. Αυτά αποδεικνύονται από αρχαιολογικές ανακαλύψεις στο σπήλαιο Ιδαίον Άντρον, στο όρος Ψηλορείτης, στο σπήλαιο Γεράνι δυτικά του Ρεθύμνου και το σπήλαιο Ελενών στην περιοχή Αμαρίου.
Ο μινωικός πολιτισμός ήταν πολιτισμός της Εποχής του Χαλκού στην Κρήτη και σε άλλα νησιά του Αιγαίου, ο οποίος άνθισε από το 3000 π.Χ. έως 1450 π.Χ. Μετά από μια μακρά περίοδο παρακμής έληξε τελικά περίπου το 1100 π.Χ. Αντιπροσωπεύει τον πρώτο προηγμένο πολιτισμό της Ευρώπης, ο οποίος άφησε πίσω του μεγάλα οικοδομικά συγκροτήματα, εργαλεία, έργα τέχνης, συστήματα γραφής και ένα εκτεταμένο εμπορικό δίκτυο. Ο πολιτισμός ανακαλύφθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από τον Βρετανό αρχαιολόγο Άρθουρ Έβανς. Ο όρος "μινωικός" προέρχεται από τον μυθικό βασιλιά Μίνωα και επινοήθηκε από τον Άρθουρ Έβανς, ο οποίος συνέδεσε την Κνωσό με τον λαβύρινθο και τον Μινώταυρο. Ο μινωικός πολιτισμός έχει περιγράφει ως ο πρώτος του επιπέδου του στην Ευρώπη ενώ ο ιστορικός Γουίλ Ντυράν χαρακτήρισε τον μινωικό πολιτισμό ως «τον πρώτο κρίκο στην ευρωπαϊκή αλυσίδα».
Ο μινωικός πολιτισμός είναι αξιοσημείωτος για τα μεγάλα και περίτεχνα ανάκτορα του, ύψους έως και τεσσάρων ορόφων, με περίπλοκα υδραυλικά δίκτυα και τοιχογραφίες.
Ο σημαντικότατος αριθμός αρχαιολογικών ευρημάτων που χρονολογούνται από τη Μινωική περίοδο μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι η ανθρώπινη ύπαρξη και δραστηριότητα έγινε πιο κοινή τόσο σε σπήλαια όσο και σε μια ποικιλία άλλων κατοικιών, τα ερείπια των οποίων καλύπτουν ολόκληρη την περιοχή του Νομού και αποτελούν τεκμήρια κάθε σταδίου της Μινωικής περιόδου.
Η αρχαία πόλη «Ρίθυμνα» άκμασε εκείνη την περίοδο λαμβάνοντας υπόψη τα χρυσά και αργυρά νομίσματα που ανακαλύφθηκαν. Ωστόσο, η δόξα της πόλης σταδιακά χάθηκε, μέχρι που έγινε κοινό χωριό κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο.
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης την Τέταρτη Σταυροφορία, η μοίρα του νησιού συνδέθηκε αρχικά με τον σταυροφόρο Βονιφάτιο Μονφεράτου. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι σε αντάλλαγμα για τη Θεσσαλονίκη, ο Βονιφάτιος έσπευσε να πουλήσει την Κρήτη στη Βενετία, η οποία πέτυχε να αποκτήσει τον έλεγχο του νησιού μετά από μακρά μάχη με τον Γενοβέζο πειρατή Enrico Pescatore (1206-1210/1211).
Οι Ενετοί αντιλήφθηκαν σύντομα τη γεωγραφική σημασία του Ρεθύμνου, αφού το λιμάνι του ήταν εμπορική θαλάσσια διαμετακομιστική περιοχή, όπου κυκλοφορούσαν μεγάλες ποσότητες εμπορευμάτων.
Η περίοδος της ακμής του Ρεθύμνου ξεκίνησε αναδεικνύοντας την ιστορία της πόλης, ένα μοναδικό μείγμα κρητικής και βενετσιάνικης κουλτούρας. Οι Ενετοί ανοικοδόμησαν εξ ολοκλήρου την πόλη. Αυτό οδήγησε στην Κρητική Αναγέννηση, μια χρυσή περίοδο τεχνών και γραμμάτων που είναι εμφανής μόνο στην Κρήτη και στα νησιά του Ιονίου. Το Ρέθυμνο ανθίζει ραγδαία με την έλευση νέων επιστημόνων και διανοουμένων. Στο Ρέθυμνο ιδρύθηκαν πολλοί λογοτεχνικοί σύλλογοι και δημόσια βιβλιοθήκη.
Το 1540, λόγω της επέκτασης της πόλης πέρα από τον οικισμό Castell Vecchio και της τουρκικής απειλής που πλησίαζε, οι βενετικές αρχές αποφάσισαν να οχυρώσουν εκ νέου την πόλη. Οι αδυναμίες των νέων οχυρώσεων έγιναν εμφανείς το 1571, όταν οι πειρατές του Ouloutz-Ali μπήκαν στην πόλη με λίγη προσπάθεια και την κατέστρεψαν, καίγοντας την ολοσχερώς. Δύο χρόνια αργότερα, το 1573, χτίστηκε το φρούριο «Φορτέτζα» στον λόφο «Παλαιόκαστρο», μια βελτιωμένη οχύρωση που θα προστάτευε καλύτερα την πόλη από επιδρομές και πολιορκίες.
Το Ρέθυμνο καταλήφθηκε από την Τουρκική Αυτοκρατορία, ακολουθώντας η πλήρη κατάληψη του νησιού της Κρήτης λίγα χρόνια αργότερα. Η Τουρκοκρατία τελειώνει το 1897, όταν το νησί περιέρχεται σε σύντομη αιγυπτιακή κατοχή (1830-1840). Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, πολλές επαναστάσεις και εξεγέρσεις ταρακούνησαν το νησί. Μερικές από τις μεγαλύτερες και πιο σημαντικές από αυτές τις εξεγέρσεις ήταν η επανάσταση του 1866 και η σφαγή των «Αρκαδίων». Το κυβέρνησαν για σχεδόν τρεις αιώνες. Εκείνη την εποχή η πόλη ονομαζόταν Ρέσμο.
Οι Μεγάλες Δυνάμεις, που ανέκαθεν ενδιαφερόντουσαν για την Κρήτη λόγω της στρατηγικής της σημασίας και είχαν από καιρό συγκεντρώσει τους στόλους τους γύρω από το νησί, αποφάσισαν με τη Συνθήκη του Βερολίνου το 1896 να προχωρήσουν σε οριστική λύση στο κρητικό ζήτημα, με διεθνή κατοχή νησί και την ανακήρυξή του σε αυτόνομο κράτος,
Το 1908 η Κρήτη επωφελήθηκε από τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις και απαίτησε την ένωσή της με την Ελλάδα. Το αίτημα ικανοποιήθηκε το 1913, όταν η Κρήτη ενοποιήθηκε οριστικά με την Ελλάδα με τη συνθήκη του Λονδίνου μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων. Το 1924, οι Τούρκοι Κρήτες αναχώρησαν και εγκαταστάθηκαν στη Μικρά Ασία στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λωζάνης, που κήρυξε την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Τη θέση τους πήραν Έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.
Η Μάχη του Ρεθύμνου ήταν μέρος της περίφημης Μάχης της Κρήτης, που διεξήχθη κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Κρήτη μεταξύ 20 και 29 Μαΐου 1941. Η επίθεση στο Ρέθυμνο ήταν μία από τις τέσσερις αεροπορικές επιθέσεις στην Κρήτη. Η πόλη έπαιξε σημαντικό ρόλο, με τις συμμαχικές δυνάμεις να υπερασπίζονται το νησί ενάντια στη γερμανική εισβολή. Η Κρήτη έπεσε στα χέρια των Γερμανών, αλλά υπέστησαν περισσότερες απώλειες από ότι σε ολόκληρη την εκστρατεία στα Βαλκάνια μέχρι τότε. Σχεδόν 200 J52 τέθηκαν εκτός δράσης. Λόγω των μεγάλων απωλειών τους στην Κρήτη, οι Γερμανοί δεν επιχείρησαν περαιτέρω αερομεταφερόμενες επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας. Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το Ρέθυμνο καταλήφθηκε από τις γερμανικές δυνάμεις.